Bộ Giao thông vận tải (GTVT) mới có văn bản gửi UBND tỉnh Thái Nguyên đề xuất giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại trạm thu phí quốc lộ 3; dự án xây dựng BOT xây dựng tuyến đường. Bộ Giao thông Vận tải xây dựng 4 phương án để lấy ý kiến và thống nhất với UBND tỉnh Thái Nguyên và các đơn vị liên quan về dự án BOT Thái Nguyên – Chợ Mới.
Phương án 1: Giữ nguyên hợp đồng BOT đã ký kết. Nhà đầu tư thu phí tại 2 trạm BOT quốc lộ 3 và đường Thái Nguyên – Chợ Mới để hoàn vốn. Trong đó, trạm quốc lộ 3 miễn, giảm phí theo phương án đã thống nhất với UBND tỉnh Thái Nguyên. Thời gian thu phí tăng từ 25 năm 4 tháng lên khoảng 32 năm 4 tháng do lùi thời gian bắt đầu thu phí tại trạm quốc lộ 3 từ tháng 7-2019 sang dự kiến vào cuối năm 2022.
Bộ GTVT đề xuất 4 phương án xử lý bất cập tại BOT Thái Nguyên – Chợ Mới
Theo phương án 1, để bảo đảm hoàn vốn theo hợp đồng (khoảng 25 năm), nhà đầu tư đề nghị bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ khoảng 800 tỉ đồng. Phương án 1 cơ bản phù hợp với Hợp đồng đã ký kết, hạn chế sử dụng vốn ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, Bộ GTVT lưu ý tỉnh Thái Nguyên phải có giải pháp bảo đảm an ninh, trật tự khi tổ chức thu phí.
Phương án 2: Chỉ thu phí trên trạm Thái Nguyên – Chợ Mới, không thu trên quốc lộ 3. Doanh nghiệp dự án bàn giao quốc lộ 3 đoạn km75 đến km100 cho Nhà nước quản lý. Để bảo đảm hiệu quả tài chính với thời gian thu hồi vốn khoảng 25 năm 4 tháng, Nhà nước cần hỗ trợ 3.050 tỉ đồng .
Phương án 3: Di dời trạm thu phí Quốc lộ 3 từ km77+922 về đặt trên đoạn km93 – km100 đúng theo phạm vi đầu tư nâng cấp. Kết quả đếm xe và tính toán phương án tài chính cho thấy, do lưu lượng xe đoạn km93 – km100 rất thấp nên phương án này không bảo đảm hiệu quả tài chính; để bảo đảm thời gian hoàn vốn khoảng 25 năm 4 tháng theo Hợp đồng đã ký, nhà nước cần hỗ trợ khoảng 2.550 tỉ đồng .
Phương án 4: Chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bố trí vốn Nhà nước để thanh toán cho nhà đầu tư. Theo quy định của hợp đồng dự án đã ký, Nhà nước cần thanh toán cho doanh nghiệp dự án 3.250 tỉ đồng để chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.
Bộ GTVT cho biết các phương án 2, 3, 4 giải quyết triệt để được bất cập tại trạm quốc lộ 3 nhưng rất khó khả thi do sử dụng nhiều vốn ngân sách Nhà nước
Bộ GTVT cho biết các phương án 2, 3, 4 giải quyết triệt để được bất cập tại trạm quốc lộ 3 nhưng rất khó khả thi do sử dụng nhiều vốn ngân sách Nhà nước. Trong đó phương án 4 giải quyết được triệt để bất cập tại trạm quốc lộ 3, nhận được sự đồng thuận của người dân; tuy nhiên các bộ, ngành đánh giá pháp luật hiện tại chưa cho phép sử dụng vốn đầu tư công trung hạn để thanh toán cho nhà đầu tư và chấm dứt hợp đồng trước thời hạn nên phải báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.
Với các phương án trên, Bộ GTVT đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên đánh giá giải pháp xử lý, khả năng bảo đảm an ninh trật tự của từng phương án và đề xuất giải pháp cụ thể nhằm xử lý vướng mắc, bất cập tại trạm thu phí quốc lộ 3.
Dự án BOT đầu tư mới đường Thái Nguyên – Chợ Mới (Bắc Kạn) dài 40 km và nâng cấp, mở rộng quốc lộ 3 đoạn km75-km100 dài 60 km, có tổng đầu tư 2.740 tỉ đồng. Theo phương án tài chính, sẽ có hai trạm thu phí trên hai tuyến để hoàn vốn. Tuy nhiên, từ khi hoàn thành vào tháng 5-2017, nhiều người dân huyện Phú Lương (Thái Nguyên) đã tập trung phản đối vị trí trạm thu phí trên quốc lộ 3 cũ.
Do chỉ thu phí trên đường Thái Nguyên – Chợ Mới nên hầu hết phương tiện lựa chọn trạm quốc lộ 3 để lưu thông không mất phí. Doanh thu dự án trong 4 năm chỉ đạt 9% so với hợp đồng, làm vỡ phương án tài chính. Theo hợp đồng PPP, nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ nhà đầu tư khi doanh thu thu phí sụt giảm.