Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải thành lập 3 đoàn thanh tra, kiểm tra công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe (GPLX) của các sở giao thông vận tải tại 63 tỉnh, thành trong cả nước. Trước đó, cơ quan chức năng đã có một số giải pháp như tăng lên 600 câu hỏi (Cục Đường bộ), đề xuất phân chia 11 hạng GPLX (Bộ Công an)… nhằm nâng cao chất lượng GPLX.
Thật ra, cách làm này không mới nên sẽ ít thay đổi được bản chất vụ việc, do GPLX hiện nay được phân dựa theo số người và số tấn với 15 hạng đã tồn tại mấy chục năm, nay Bộ Công an đề xuất còn 11 hạng. Muốn toàn diện và đầy đủ, cần phải có thêm phân hạng theo độ lớn của xe, cụ thể là theo chiều dài x (nhân) rộng hay đúng hơn là diện tích choán mặt đường, bởi xe càng lớn thì yêu cầu về kỹ năng điều khiển phương tiện càng cao. Thực tế hiện nay, học và sát hạch trên phương tiện nhỏ hơn, ví dụ học và thi bằng B2 trên xe 7 chỗ nhưng cũng được phép lái xe tải đến 3,5 tấn là không phù hợp, vì xe tải 3,5 tấn chiếm mặt đường gần gấp 3 lần. Hay với xe khách hạng D, học và thi thường là xe 12 hoặc 15, 16 chỗ nhưng được phép điều khiển đến 30 chỗ và xe tải nặng. Riêng hạng E thì học và thi trên xe 34 chỗ có thể chấp nhận được bởi không chênh lệch với 45 chỗ và xe tải nặng là mấy.
Đúng ra, phân hạng theo độ lớn của phương tiện phải được làm từ lâu, như vậy GPLX sẽ có chất lượng khác hơn là nâng số câu hỏi lý thuyết lên 600, bởi nội dung rất lan man, dàn trải, đánh đố người thi, thậm chí bộc lộ sự lúng túng.
Nói tóm lại, nếu thay đổi hạng GPLX thì nên thêm nội dung độ lớn của phương tiện, cụ thể: xe 9 chỗ trở xuống, 10- 20 chỗ, trên 20 chỗ đến 30 chỗ, trên 30 chỗ… Về tải trọng: 1,5 tấn trở xuống, trên 1,5 tấn đến 2,5 tấn, trên 2,5 tấn đến 3,5 tấn, trên 3,5 tấn đến 7 tấn, trên 7 tấn đến 10 tấn, trên 10 tấn đến 15 tấn, 15 tấn trở lên và xe container… Nếu chi li thì nên đo diện tích độ choán mặt đường làm cơ sở phân hạng.
Một thời gian dài bỏ quên độ lớn trong phân hạng GPLX là rất đáng tiếc, cần thay đổi để đáp ứng với tình hình trật tự an toàn giao thông hiện nay khi mật độ phương tiện giao thông rất lớn, đường sá chưa theo kịp, luật pháp cũng phải phù hợp với thực tế giao thông. Mặt khác, đất nước đang trong quá trình hội nhập, cần phải tuân thủ luật chơi.